[Artykuł zaktualizowany dnia 06/11/2023]
Dysbioza jelitowa to zaburzenie flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Przyczynami choroby są chroniczny stres, zła dieta, a także nieuzasadnione stosowanie antybiotyków i używek (alkohol). Objawy dysbiozy jelit obejmują ból brzucha, wzdęcia, utratę apetytu, biegunkę lub zaparcia. W leczeniu chorych jelit stosuje się probiotyki wraz z odpowiednią dietą. Dysbioza może prowadzić do poważniejszych schorzeń, takich jak celiakia czy zespół jelita drażliwego.
Przed czytaniem dalej
Nie jestem ekspertem w tej dziedzinie, ale pasjonuję się odżywianiem i zdrowiem.
Artykuły, które znajdziesz na mojej stronie, są wynikiem dogłębnych badań, którymi chciałbym się z Tobą podzielić. Chciałbym jednak podkreślić, że nie jestem specjalistą w dziedzinie zdrowia i że moje porady nie powinny w żaden sposób zastępować porad wykwalifikowanego lekarza. Jestem tutaj, aby cię poprowadzić, ale ważne jest, abyś skonsultował się z profesjonalistą w przypadku konkretnych pytań lub wątpliwości medycznych. Twoje dobre samopoczucie jest ważne. Upewnij się więc, że konsultujesz się z odpowiednimi ekspertami i dbasz o siebie najlepiej, jak to możliwe.
Czym jest dysbioza jelitowa?
Zlokalizowany na ograniczonej przestrzeni organizmu przewód pokarmowy człowieka odgrywa kluczową rolę w wchłanianiu składników odżywczych przyjmowanych w postaci pożywienia. Ale to nie jedyna jego rola. Większość tkanki limfatycznej znajduje się w układzie pokarmowym. Za odporność naszego organizmu odpowiadają jednak limfocyty.
Flora jelitowa odpowiada zatem za ochronę przed patogenami. Te szkodliwe dla człowieka mikroorganizmy mogą przedostać się do naszego organizmu również poprzez żywność. Substancje obecne w naszych lekach mogą również negatywnie oddziaływać na mikroflorę jelitową, prowadząc do zmniejszenia liczebności bakterii z rodzaju Lactobacillus. Bakterie te żyją w przewodzie pokarmowym i pełnią funkcje ochronne.
Niedobór tych cennych bakterii prowadzi do rozregulowania flory jelitowej, a w konsekwencji do dysbiozy jelitowej. Dysbioza występuje okresowo u wielu osób. Może to być jednak bardzo irytujące i trudne do uregulowania.
Przyczyny dysbiozy jelitowej
Na występowanie dysbiozy jelitowej może wpływać wiele czynników.
Najczęstszą przyczyną dysbiozy jelitowej jest długotrwała antybiotykoterapia i zła dieta.
Antybiotyki pomagają nam zwalczać szkodliwe patogeny, ale niszczą także pożyteczne bakterie jelitowe, które wspierają odporność. Inhibitory pompy protonowej, czyli leki na zgagę i leki przeciwbólowe, również działają destrukcyjnie na florę jelitową.
Bakterie obecne w błonie śluzowej jelit są cenne, ponieważ:
- pomoc w procesie trawienia;
- ułatwiają tworzenie niezbędnych witamin;
- służyć jako tarcza ochronna nabłonka jelitowego przed substancjami chorobotwórczymi;
- neutralizować toksyny
- wspomagają działanie leków
- poprawiają funkcjonowanie układu odpornościowego błony śluzowej jelit.
Najczęściej przyczyny dysbiozy są wielorakie, a długoterminowa antybiotykoterapia jest ostatnim krokiem prowadzącym do dysbiozy jelitowej. Jelita bez pożytecznych bakterii nie są w stanie prawidłowo wykonywać swoich funkcji odpornościowych. Aby wspomóc ich pracę, należy zastosować kurację probiotyczną (probiotykoterapię).
Niedożywienie może również przyczyniać się do dysbiozy. Niskie spożycie błonnika pokarmowego, nadmierne spożycie produktów wysoko przetworzonych, nadmierne spożycie alkoholu i niskie spożycie wody mogą poważnie zaszkodzić mikroflorze jelitowej. Stresujący tryb życia i zanieczyszczenia środowiska również wpływają na mikroflorę jelitową.
Probiotyki pomagają uzupełnić mikroflorę jelitową zniszczoną przez antybiotyki. Dostarczają organizmowi dobrych bakterii, takich jak Lactobacillus i Bifidobacterium. Pomagają one przywrócić prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego.
Objawy
Objawy dysbiozy jelitowej obejmują:
- ból brzucha i wzdęcia;
- biegunka lub zaparcie;
- zmiany konsystencji stolca;
- mdłości;
- wymioty;
- utrata wagi;
- opóźnienie wzrostu;
- brak apetytu;
- bóle brzucha.
Objawy są na tyle dokuczliwe, że nie można ich zignorować. Nieleczona dysbioza może przerodzić się w poważniejsze choroby, takie jak infekcje, choroby przewodu pokarmowego, a także przewlekłe choroby wątroby, nerek, skóry i układu oddechowego. Źle leczona choroba może również prowadzić do zaburzeń układu odpornościowego, takich jak celiakia, nietolerancja pokarmowa, reumatoidalne zapalenie stawów i nawracające infekcje.
Diagnostyczny
Po podejrzeniu możliwości wystąpienia dysbiozy jelitowej należy wykonać analizę kału i posiew kału. Należy określić ilościowo grupy mikroorganizmów:
- Normalna flora zamieszkująca: E. coli, Enterococcus sp. Lactobacillus sp., Bifidobacterium sp., Bacteroides sp. pośród innych;
- Mikroorganizmy pasażerskie: Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas sp, Staphilococcus sp. Streptococcus sp., laktozo-ujemna E. coli…
- Flora enteropatogenna: Salmonella sp, Yersinia sp…
- Drożdże: Candida sp.;
- Pleśnie: Aspergillus sp.;
- Pasożyty i wirusy, gdy podejrzewamy bardziej zaawansowaną dysbiozę.
Stolce uważa się za normalne, jeśli zawierają optymalne stężenie następujących mikroorganizmów:
- E coli:
- Enterococcus sp.;
- Lactobacillus sp;
- Bifidobakterie;
- Bacteroides sp. i Prevotella sp.
Leczenie
Po postawieniu ostatecznej diagnozy dysbiozy jelitowej, leczenie będzie miało zasadniczo na celu przywrócenie równowagi flory jelitowej. Stworzy to najlepsze warunki do normalizacji przepuszczalności jelit, motoryki, metabolizmu i innych funkcji jelitowych. Naturalnym sposobem na osiągnięcie równowagi jest podawanie probiotyków.
Probiotyki to (najczęściej) środki doustne zawierające szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium. Wprowadzone do jelit pomagają je ponownie zasiedlić pożytecznymi mikroorganizmami i tym samym chronią je przed patogennymi najeźdźcami. Wybierając probiotyk doustny warto sprawdzić, czy zawiera on żywe kultury bakterii. Probiotyki są całkowicie bezpieczne dla Twojego zdrowia. Zaletą doustnych preparatów probiotycznych jest niewątpliwie fakt, że można je stosować w trakcie antybiotykoterapii.
Jak zapobiegać dysbiozie jelitowej?
Aby zapobiec dysbiozie jelitowej, należy preferować żywność pochodzenia roślinnego. Musimy zadbać o to, aby nasza dieta składała się głównie z owoców i warzyw, roślin strączkowych, naturalnych suszonych owoców, pełnych ziaren, bulw i nasion. To jeden z najlepszych sposobów dbania o naszą mikroflorę.
Z drugiej strony musimy ograniczać spożycie białek pochodzenia zwierzęcego. Całe białko powinieneś pozyskiwać z pokarmów roślinnych. Jeżeli jednak chcemy spożywać także białka pochodzenia zwierzęcego, należy zachować w tym szczególny umiar. Najlepsze opcje to małe niebieskie ryby i organiczne jaja. Należy unikać przetworzonego czerwonego mięsa lub ograniczać je w jak największym stopniu.
Jedz tłuszcz dobrej jakości. Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia, orzechy, awokado i nasiona oleiste (len, sezam, dynia, słonecznik) mają doskonały profil lipidowy. Ponadto są to pokarmy bogate w polifenole, które korzystnie wpływają na naszą mikroflorę. Na przykład orzechy, zwłaszcza migdały i pistacje, wykazują silne działanie prebiotyczne. Ponadto wydaje się, że ich spożycie zwiększa obecność Lactobacillus i Bifidobacterium w naszej mikroflorze jelitowej.
Gotuj jedzenie w zdrowy sposób. Najlepszym rozwiązaniem jest gotowanie na parze, blanszowanie, smażenie i duszenie na małym ogniu. W ten sposób lepiej wykorzystamy fitochemikalia obecne w warzywach.
Unikaj stresu, tytoniu, alkoholu i siedzącego trybu życia. Nawykowy wysiłek fizyczny ma pozytywny wpływ na naszą mikroflorę jelitową. To kolejny powód, aby uprawiać aktywność fizyczną.